Hủ tục kết hôn cho người đã chết, hay còn gọi là “minh hôn”, đã tồn tại từ hàng nghìn năm ở Trung Quốc và hiện vẫn diễn ra ở một số vùng nông thôn. Gần đây, vụ việc một gia đình đào xác cô gái Kang Cuicui đã qua đời 12 năm để bán cho một gia đình khác với giá gần 300 triệu đồng đã thu hút sự chú ý đặc biệt.

Theo truyền thống, minh hôn được thực hiện để đảm bảo rằng những người chết trẻ hoặc chưa lập gia đình có thể không phải cô đơn ở thế giới bên kia. Chính vì lý do này, nhiều gia đình quan niệm rằng nếu không tổ chức đám cưới ma cho con trai hoặc con gái của họ, linh hồn có thể trở nên quấy rầy và mang lại bất hạnh cho gia đình.

Vụ việc của cô Kang Cuicui xảy ra khi mẹ cô quyết định bán xác con gái mình sau khi cảm thấy không hài lòng về việc gia đình của người chồng cũ di chuyển phần mộ của mình mà bỏ mặc phần mộ của con gái. Hành động này không chỉ gây nên sự phẫn nộ trong xã hội mà còn làm nổi bật những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến giá trị con người và sự tôn trọng đối với người đã khuất.

Hủ tục này không chỉ giới hạn ở Trung Quốc; nó cũng xuất hiện ở một số nơi khác như Hàn Quốc. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại hơn cả là việc mua bán xác chết đã biến thi thể trở thành hàng hóa, dẫn đến nạn trộm cắp xác và các hoạt động phi pháp khác. Nhu cầu cao về xác chết nữ, đặc biệt là những người trẻ đẹp, đã khiến cho tình trạng xấu này ngày càng trầm trọng hơn.

Tóm lại, mặc dù lý do sâu xa của hủ tục minh hôn có thể xuất phát từ những tín ngưỡng văn hóa tốt đẹp, nhưng thực tế hiện nay cho thấy nó đã bị lợi dụng, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng về xã hội và đạo đức.

Hủ tục kết hôn cho người đã chết tại Trung Quốc được cho là khởi nguyên từ đời nhà Tần, niên đại 221 TCN – 206 TCN. Tuy nhiên, những ghi chép đầu tiên và toàn diện nhất về “đám cưới ma” xuất hiện từ đời Hán (206 TCN-220). Mục đích của nghi lễ này là để đảm bảo rằng nếu một người đàn ông hay phụ nữ chết trẻ khi chưa lập gia đình, họ vẫn có thể đến thế giới bên kia với một người bạn đời.

Ngày nay, ở Sơn Tây, Quảng Đông, Giang Tô, Chiết Giang… Trung Quốc, nếu người đàn ông chết mà chưa kịp kết hôn, họ sẽ được cha mẹ của mình làm cho một đám cưới ma.

Thông thường, hôn lễ được thực hiện giữa hai người vừa mới qua đời nhưng cũng có trường hợp tổ chức đám cưới giữa người sống và người đã chết. Trong trường hợp hai người đều đã chết, thì thi thể của họ sẽ được chôn chung sau khi làm lễ cưới.

Cho tới nay, vẫn có rất nhiều vùng ở nông thôn Trung Quốc vẫn thực hiện hủ tục này vì họ quan niệm, những người đàn ông, nhất là người chết trẻ hoặc không có con rất đơn độc, do đó họ sẽ tìm cách quấy phá gia đình của họ, gây phiền nhiễu, khiến người sống không thể làm ăn.

Để tránh việc linh hồn người đàn ông vì cô đơn mà trở nên căm thù, biến thành linh hồn quỷ dữ, nguyền rủa và mang lại bất hạnh cả gia đình thì họ phải tiến hành đám cưới ma, có như vậy, linh hồn của người đàn ông sẽ tiếp tục nuôi dưỡng cả gia đình.

Điều đó nghĩa là, cha mẹ của họ sẽ kiếm cho con trai mình một đối tượng kết hôn hoàn hảo là cơ thể người phụ nữ chưa lập gia đình với mục đích làm vui người đã khuất.

Hủ tục kết hôn cho người đã chết, hay còn gọi là đám cưới ma, thực sự là một vấn đề gây tranh cãi và đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Thực tế, phong tục này không chỉ xuất hiện ở Trung Quốc mà còn tồn tại ở nhiều nơi khác, như Hàn Quốc. Một ví dụ điển hình là trường hợp của nữ diễn viên Jeong Da Bin, người đã tự tử vào năm 2007, nhưng được cho là đã kết hôn trong một lễ cưới ma vào năm 2011.

Mặc dù mục đích của các lễ cưới ma có thể được nhìn nhận như cách để hồn ma không cô đơn, nhưng thực chất sâu xa hơn là sự lợi dụng từ phía những người còn sống. Gia đình có thể tổ chức đám cưới ma với hy vọng rằng họ sẽ được sống thuận lợi và không bị quấy rầy bởi linh hồn của người đã khuất. Điều này cho thấy rằng đám cưới ma không chỉ nhằm mang lại hạnh phúc cho người đã chết, mà chủ yếu phục vụ lợi ích của những người sống sót.

Về mặt kinh tế, có thể thấy mối quan hệ giữa hai bên thông gia thực chất là một giao dịch mua bán. Thi thể của người phụ nữ đã chết được coi như hàng hóa, và giá trị của nó thường tùy thuộc vào độ nguyên vẹn hay vẻ đẹp của xác. Những phụ nữ trẻ đẹp có giá cao, có khi lên tới hàng chục nghìn USD. Điều này tạo ra một thị trường đen cho việc buôn bán xác chết, dẫn đến nạn trộm cắp thi thể ngày càng gia tăng.

Hệ lụy của việc này rất nghiêm trọng, với tình trạng đào trộm mồ mả và buôn bán xác nữ giới trở thành vấn nạn. Nhu cầu cao về xác chết nữ, đặc biệt là của các cô gái trẻ, đã khuyến khích các băng nhóm tội phạm tìm kiếm và đánh cắp thi thể. Không ít trường hợp gia đình sẵn sàng cạnh tranh để mua xác, thậm chí có cam kết từ bên môi giới về việc sẽ thông báo ngay khi người phụ nữ còn sống qua đời.

Đáng chú ý, đã có những băng nhóm chuyên trộm xác còn tiến hành quy trình làm đẹp cho thi thể, như thuê bác sĩ chỉnh hình hoặc nhuộm tóc để xác trông hấp dẫn hơn. Điều này không chỉ thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người đã khuất mà còn dẫn đến nhiều vụ bắt giữ và xử án cho những kẻ tham gia vào hoạt động phi pháp này.

Tóm lại, hủ tục kết hôn cho người đã chết phản ánh những vấn đề văn hóa, xã hội và đạo đức nghiêm trọng. Nó không chỉ tác động tiêu cực đến các gia đình và cộng đồng mà còn đặt ra câu hỏi về giá trị nhân văn và sự tôn trọng đối với người đã khuất.