Nội dung chính:
Ly nước cúng trên bàn thờ có ý nghĩa gì?
Ly nước cúng trên bàn thờ thường được biết đến với tên gọi là kỷ nước. Chén nước thờ này thường được đặt trang trọng trên một chân kỷ sứ, từ đó tạo thành một bộ đồ thờ cúng hoàn chỉnh và đầy vẻ đẹp trang nghiêm. Ly nước này không chỉ đơn thuần là một vật dụng mà còn mang trong mình nhiều ý nghĩa sâu sắc khác nhau. Nó biểu thị cho tấm lòng tinh khiết, thành tâm của người thờ cúng dành cho tổ tiên, cũng như các vị Thần Phật. Ly nước này thể hiện một giá trị linh thiêng tối thượng, gợi nhắc về sự kết nối giữa con người với thế giới tâm linh.
- Bày tỏ lòng cung kính: Ly nước là món đồ thờ dùng để đựng nước sạch hoặc rượu trên bàn thờ thể hiện lòng thảo kính của gia chủ. Con cháu dâng nước lên bàn thờ để thể hiện lòng tưởng nhớ, tôn trọng, thành kính đối với Thần linh, Gia tiên, Đức Phật. Các chén nước được đặt ngay ngắn vào ngai thể hiện sự tôn nghiêm, vững chắc.
- Tâm bình lặng: Nước còn được coi như những gì thuần khiết, trong sạch nhất, mang ý nghĩa tâm linh cao nên ly nước đặt trên bàn thờ còn mang ý nghĩa tâm lặng như nước, yên bình, thành tâm khi đứng trước các vị trưởng bối. Nhất là ly nước thờ Phật là trong sạch, phẳng lặng và thuần khiết. Mà dụng ý của Phật muốn nhắc nhớ chúng ta trong cuộc sống phải trong sạch, thanh tịnh như nước vậy. Không được có sự phân biệt sang – hèn, giàu – nghèo hay trí – ngu.
- Nước tượng trưng cho hành Thuỷ trên bàn thờ: Bàn thờ chuẩn phong thuỷ là bàn thờ được bài trí hài hòa đủ Ngũ hành (Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ).
- May mắn, thu hút tài lộc: Nước là biểu tượng của nguồn sống, là trung tâm tái sinh. Cho nên kỷ nước đặt trên bàn thờ còn thể hiện sự tụ tài cũng như dòng chảy tài lộc mang đến vượng khí, may mắn cho gia đình. Bởi nước là cội nguồn cho sự sinh sôi nảy nở. Gia chủ dâng nước với sự mong về cầu hạnh phúc, con cháu đề huề, cuộc sống bình an.
Cách đặt ly nước cúng trên bàn thờ
Bộ kỷ chén nước nên được đặt trước mâm bồng, không đặt sau bát hương.
1. Ly nước phải sạch
Đặc biệt, ly nước trên bàn thờ Phật luôn phải đầy đủ vì nó thể hiện tâm hồn thanh tịnh, bình đẳng và trong sáng như nước khi đứng trước Đức Phật. Khi tâm đã thanh tịnh thì sẽ phát sinh công đức, trí tuệ và giải thoát khỏi vòng luân hồi.
Tuy nhiên, ly nước trên bàn thờ Gia tiên không nhất thiết phải là nước trắng, có thể thay bằng rượu nếp hoặc nước chè tùy theo sở thích của mỗi gia đình.
2. Số ly nước là số lẻ
Bộ chén nước trên bàn thờ thường có số lẻ, thường là 3 chén hoặc 5 chén. Theo quan niệm phong thuỷ, cũng như ông bà ta thời xưa, số chẵn tượng trưng cho tính âm, số lẻ tượng trưng cho tính dương. Chúng ta là người trần cúng cho người âm (dương cúng âm) nên phải sử dụng số lẻ để thể hiện lòng thành kính.
Không những thế, số lẻ là biểu tượng cho sự sinh sôi, nảy nở, thế nên không chỉ kỷ nước mà hoa, quả hay các đồ vật trên bàn thờ đều là số lẻ.
3. Kỷ nước thờ cúng nên chọn chất liệu gì?
Nhiều mẫu họa tiết trên kỷ nước có thể thấy như hoa sen, rồng,… với phong cách trang nhã và màu sắc nhẹ nhàng, thể hiện tính tâm linh cao quý. Cần tránh chọn những kỷ nước có họa tiết quá sặc sỡ hay lòe loẹt vì nó sẽ làm mất đi sự linh thiêng trên bàn thờ. Hơn nữa, không nên sử dụng kỷ nước bằng đồng khi đã có các đồ thờ khác làm từ gốm, và ngược lại, không nên dùng kỷ nước sứ cho bộ thờ bằng đồng.
Trên bàn thờ nên đặt 3 ly nước hay 5 ly nước?
Bộ kỷ 3 chén
Bộ kỷ 3 chén nước trên bàn thờ để đựng nước, rượu hay trà, thông thường đựng nước vì đã có nậm rượu bên cạnh
Thêm nữa là các truyền thống thờ cúng của dân tộc được lưu truyền bằng những câu tục ngữ “ba đời bảy họ” mang ý nghĩa lòng biết ơn của con cháu tới tổ tiên của mình. Vì vậy có nhiều gia đình lựa chọn bày kỷ nước 3 ly trên bàn thờ.
Bộ kỷ 5 chén
Bộ kỷ nước 5 chén thường mang ý nghĩa biểu trưng cho Ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) hoặc Ngũ thường (Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín). Bộ kỷ 5 chén nước thường được sử dụng với các bàn thờ lớn hoặc cho bàn thờ Phật, Thánh kết hợp với bàn thờ Gia tiên (bàn thờ tam cấp).
Việc chọn bày kỷ nước 3 hay 5 ly trên bàn thờ đều đúng và không vi phạm điều kiêng kỵ nào. Nó phụ thuộc vào diện tích bàn thờ của gia chủ, lớn hay nhỏ, để bố trí các đồ thờ cúng một cách hợp lý.
Lưu ý khi đặt kỷ chén nước trên bàn thờ
- Dùng thắp hương cúng Gia tiên hoặc tế thần có thể dùng kỷ 3 chén nước hoặc sử dụng 5 chén nước. Nếu không dùng thì hạ chén xuống, không nên để chén rỗng trên bàn thờ.
- Gia chủ có thể chọn loại kỷ nước khum tròn hoặc phân bậc, tuỳ thuộc vào gu thẩm mỹ của gia đình, miễn sao cho đồng bộ với các vật phẩm khác là được.
- Khi dâng lễ với bộ 3 chén thì chén ở giữa là rượu, chén thứ 2 là trà khô, chén thứ 3 là nước (hoặc cả 3 đều là nước). Nếu dùng 5 chén thì lần lượt là rượu, trà khô, nước, gạo, muối. Gạo, muối, trà sau khi lễ sẽ vãi đi. Tuy nhiên, chủ yếu ở bộ kỷ 3 chén hoặc 5 chén đều là sử dụng nước.
- Không sử dụng ly đã bị nứt vỡ hoặc rạn để trên bàn thờ. Nếu có hiện tượng này cần thay bộ kỷ chén khác mới ngay lập tức.
- Chỉ nên đồng bộ màu sắc chén, không nên để lẫn màu chẳng hạn hai xanh một vàng,…
Một số thắc mắc thường gặp về ly nước cúng trên bàn thờ
– Loại nước nào được dùng trong thờ cúng?
- Với bàn thờ gia tiên, ban thờ Thần Tài, thần linh nói chung: Có thể bày thêm nước ngọt, đồ uống có ga, có màu sắc với hàm ý thể hiện sự may mắn. Nguyên nhân chủ yếu của việc dâng cúng này thể hiện cho quan niệm trần sao âm vậy.
- Với ban thờ Phật: Không nên sử dụng các loại nước có ga, có màu, các loại trà hoặc nước đã đun sôi trong thờ cúng Phật bởi nó biểu trưng cho sự không thanh tịnh, trong tâm có lẫn ô nhiễm. Với ban thờ Phật, tốt hơn cả là dùng nước tinh khiết.
– Nước cúng trên bàn thờ có uống được không?
Nước dùng để dâng lên ban thờ thường là loại tinh khiết, không lẫn tạp chất. Do đó, nước cúng trên bàn thờ hoàn toàn có thể uống được, không kể bất cứ là ban thờ nào, dù là nước đi lễ ở đình – chùa hay chỉ đơn giản là nước cúng trên bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên tại nhà.
Một số trường hợp khi đi lễ đình, đền chùa con người ta thường dâng nước để cúng. Đặc biệt nếu đi chiêm bái được các thầy, sư chùa trì chú, phù phép thì càng nên xin nước đó về để uống bởi loại nước đó gửi gắm năng lượng bình an, công phu tu tập của mình vào trong đó mà tự dưng chai nước đó sẽ có tác dụng.
Đây chỉ đơn giản là một hành động “xin vía”, không mang tính mê tín dị đoan. Việc uống nước này sẽ không khiến bạn uống vào khoẻ ngay hoặc uống vào làm ăn phát đạt ngay nhưng nó chứa đựng tấm lòng thuần khiết, thanh tịnh cũng như điềm lành mà bạn đã tu tâm tích đức mới có được.
Với nước cúng trên ban thờ gia tiên, ban thờ Phật cũng tương tự như thế. Dù đó là nước gia chủ chủ động dâng lên để xin lộc hoặc nước dâng lên theo đúng lễ nghi thì cũng đều xin để uống được. Đây được coi là một cách xin lộc, thụ lộc từ tổ tiên, từ Phật, hay thần linh, nó giống với cách các bạn thụ lộc hoa quả, bánh kẹo sau khi thắp hương ngày Rằm, mùng 1 hoặc các dịp lễ quan trọng khác.
