Một trong những phong tục kỳ lạ trên thế giới của người Toraja, Indonesia là gọi xác chết trở về nhà dù họ qua đời ở xa nhà đến mức nào đi nữa. Ở vùng Mamasa, Indonesia nổi tiếng về chuyện xác chết biết đi của người Toraja. Đây là vùng đất bị cô lập và dường như tách biệt với thế giới bên ngoài thì những tin đồn về ma thuật thần kỳ, làm cho xác chết đi đứng bình thường đã được nhiều người trên thế giới biết tới. Nơi đây cũng được biết tới về nghi lễ tắm rửa cho người chết đầy rùng rợn.
Nội dung chính:
Nghi lễ xác chết trở về nhà của người Indonesia
Nguồn gốc xác chết trở về
Các phong tục tập quán kỳ lạ trong đời sống tâm linh luôn thu hút sự chú ý của mọi người, và việc làm cho thây ma biết đi là một trong số đó, vốn xuất phát từ cộng đồng người Toraja. Theo lời kể từ những người cao niên trong làng, truyền thuyết dưới đây đã được truyền lại từ xa xưa: từng xảy ra một cuộc nội chiến nghiệt ngã giữa hai nhóm người Tana Toraja ở phía Tây và phía Đông.
Nhóm người ở phía Tây đã phải chịu thất bại nặng nề, hầu hết đều bị giết hại, chỉ còn sót lại một vài người. Ngược lại, phía Đông có ít thương vong hơn; đa phần các chiến binh đều cố gắng đưa xác những người đã mất về quê hương để được chôn cất trang trọng.
Khi không thể mang xác của những người thiệt mạng từ phía Tây về, họ đã sáng tạo nên một phong tục vô cùng đặc biệt để chăm sóc cho những linh hồn này. Bằng cách sử dụng một loại “ma thuật” bí ẩn, những xác chết được cho là có khả năng tự đứng dậy và tìm đường trở về ngôi làng của mình. Kể từ đó, người Tana Toraja duy trì phong tục kỳ lạ này và cho tới nay, các thầy phù thủy chỉ thực hiện việc này khi nhận được yêu cầu từ gia đình của người đã khuất.
Hành trình về nhà của những xác chết
Theo niềm tin của người trong bộ tộc, người chết phải quay trở về ngôi làng để gặp mặt những người thân. Điều này rất quan trọng bởi vì họ sẽ hướng dẫn những kỹ năng giúp người chết bước vào một cuộc sống mới ở thế giới bên kia. Người chết phải tự thực hiện hành trình trở về nhà, bất chấp quãng đường đó xa hay gần. Nhưng vì lo ngại thây ma “chết” một lần nữa trên đường đi, nên họ thường thuê một thầy phù thủy đi đằng sau, nhằm giúp dẫn đường cho những thây ma này trở về nhà an toàn.
Nếu một ai đó nói chuyện trực tiếp với xác chết, xác chết sẽ ngã xuống và không thể tiếp tục cuộc hành trình trở về nhà nữa. Cho đến nay các nhà khoa học vẫn phải đau đầu đi tìm lời giải cho việc bằng cách nào mà phù thủy Toraja có thể khiến những xác chết đi lại và nhận biết được nhà của mình để trở về.
Từ năm 1905, các nhà khoa học đã tìm thấy những xác người còn nguyên vẹn, không bị phân hủy ở vùng đất này. Điều đặc biệt là dường như những xác người này không hề được tẩm ướp bất cứ một loại hóa chất nào, khác hẳn với phương pháp ướp xác được biết đến của người Ai Cập cổ đại. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học vẫn nghi ngờ có một loại chất đặc biệt giúp bảo quản xác chết, nhưng cho đến nay họ vẫn chưa thể tìm ra câu trả lời.
Còn theo những người dân địa phương, cách thức chôn cất độc đáo của người Tana Toraja cùng với điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt có thể là một trong những nguyên nhân quan trọng lý giải cho việc tại sao việc thây ma biết đi lại chỉ có duy nhất ở vùng Mamasa, Indonesia. Khi một người trong làng qua đời, thi thể của họ sẽ được bọc bằng quần áo trước khi đặt vào quan tài. Sau đó, những người đàn ông sẽ khiêng chiếc quan tài ra nơi chôn cất của bộ lạc.
Nghĩa trang của người Tana Toraja được xây dựng trên những vách đá vôi hiểm trở, nơi những ngôi mộ được khéo léo đục thành những ô vuông nằm sâu bên trong đá. Những ô này đủ kích thước để chứa vừa vặn một chiếc quan tài. Theo truyền thuyết của người dân địa phương, việc các thi thể ở đây được bảo quản tốt như vậy có thể là do trong đá vôi chứa một loại chất tự nhiên giúp kéo dài sự tồn tại của xác chết. Hơn nữa, nhờ vào vị trí nằm sâu ngay trong lòng núi, các thi thể cũng tránh được ảnh hưởng xấu từ thời tiết và sự tác động từ các loài động vật hoang dã, chính điều này đã góp phần giữ cho hình dáng cơ thể không bị phân hủy. Bởi lẽ, nếu như xương cốt rời rạc, thì thi thể sẽ không thể giữ nguyên trạng thái ban đầu được.
Nhiều xác chết bước ra khỏi quan tài sau nhiều năm vẫn còn lông mi, lông mày, tóc và khuôn mặt hầu như không bị biến dạng hay thay đổi nhiều. Có thông tin khác cho rằng, các thầy phù thủy đã sử dụng một loại chất độc dạng bột nhằm đưa người chết sống trở lại trong trạng thái vô thức, trong một khoảng thời gian nhất định.
Theo đó, loại bột này được cho là chất cực độc đối với người sống do được chiết xuất từ những loài động vật rất độc trong tự nhiên như cá nóc, bọ cạp, nhện độc… Những chất này cũng được cho là tồn tại ở da và nội tạng của con sa giông, cóc, kỳ nhông, bạch tuộc vòng xanh… Khi chất bột này được “thổi” vào những xác chết, nó sẽ kích thích hệ thần kinh đã chết hoạt động trở lại một cách vô thức như một cái máy.
Thông thường, loại thuốc này có thể khôi phục sự sống cho các thây ma trong khoảng thời gian 3 ngày, đủ để họ có thể tìm đường trở về nhà. Nếu muốn gia tăng thời gian sống lại của các thây ma, các phù thủy cần phải pha chế thuốc với tỷ lệ và liều lượng khác nhau.
Tuy nhiên, đến nay, người Tana Toraja vẫn rất hiếm khi thấy những thây ma thực sự tìm được đường về nhà. Sự hiểu biết về “ma thuật” này ngày càng ít đi, và không nhiều gia đình có khả năng chi trả cho chi phí khá cao liên quan đến việc thuê một thầy phù thủy. Với những điều bí ẩn bao trùm xung quanh, việc hồi sinh các thây ma chỉ đơn thuần trở thành một trò chơi ma quái của các phù thủy, bởi vì chưa ai có thể giải thích rõ ràng về vấn đề này.
